 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Teksty Magisterium
 powrót
|
Copyright (c) 2000 Fundacja Antyk. Wszelkie prawa zastrzeżone.
ks. Piotr Markielowski
Ruchy i wspólnoty w Kościele
po Drugim Soborze Watykańskim
1. Wprowadzenie Katolicy, często ludzie młodzi szukają stale nowych form realizowania swojego chrześcijań stwa. Tworzą się ruchy i nieformalne grupy. Pragnieniem jednostek, które zapoczątkowują nowe prądy jest zazwyczaj odnowa życia duchowego w Kościele - stąd powstaje ogólne określenie ruchy odnowy, ruchy reformatorskie (słowo ruch mówi tu o jakiejś zmianie - intencyjnie jest to zmiana w kierunku dobra, odnowienia, powrotu do źródeł). Z czasem autentyzm ruchów, poprawność ich doktryny się weryfikuje i wzbogacony zostaje Kościół o nową duchowość i nowe formy apostolstwa, lub grupa /sekta odłącza się od jedności i zamiera lub trwa. Sobór Watykański Drugi stał się natchnieniem i stworzył klimat sprzyjający powstawaniu wielu nowych i dynamicznemu rozwojowi istniejących ruchów i wspólnot.2. Z historii. Od samego początku życia Kościoła pojawiają się prądy i ruchy odnowy, wywierające na życie Kościoła znaczący wpływ. Część z tych ruchów ulegała z czasem instytucjonalizacji, inne zaś pozostały w klimacie spontaniczności i charyzmatycznego zaangażowania. Niektóre zanikły, inne wykazują dynamiczny rozwój. Nowe ruchy pojawiają się już w starożytności. Występujące niekiedy silne jednostki tworzyły nieraz na bazie jakiejś grupy czynne lub kontemplacyjne rodziny zakonne. Średniowiecze przyniosło w tej dziedzinie (obok pewnych sekt) dwa wielkie zakony: dominikanów i franciszkanów. Wchodząc w erę nowożytną zauważamy powstawanie bractw i świeckich instytutów. Aniela Merici (1470-1540) propaguje życie w świecie ideałem rad ewangelicznych. Jean Leunis (Belgia) zapoczątkowuje ruch Sodalicji Mariańskich (znany obecnie pod nazwą Wspólnoty Życia Chrześcijańskiego). Wiek XX to powstanie Akcji Katolickiej, ruchu z Szensztat, Fokolarini, Cursillo. Sobór Watykański II, będący nowym, świeżym powiewem Ducha Świętego Odnowiciela i dokonujący odnowy Kościoła na wszystkich frontach jego życia stał się także wyzwolicielem iskier zapalających chrześcijan do dynamicznego tworzenia coraz to nowych grup, wspólnot, prądów, duchowości i ruchów. Duch Święty “ośmielony” niejako i zaproszony przez Kościół zgromadzony na Soborze kędy chce wylewa swój ogień na cały świat. Zadziwiający jest tak dynamiczny rozwój takich ruchów jak Odnowa w Duchu Świętym, czy Neokatechumenat. Wymieńmy teraz bardziej i mniej znane ruchy, zatrzymując się na dwóch: Odnowie w Duchu świętym, oraz Neokatechumenacie. 3. Współcześnie istniejące ruchy i wspólnoty Za doświadczonym znawcą katolickich ruchów odnowy ks. Eugeniuszem Weronem SAC 1, autorem wielu książek i opracowań nt. teologii powołania i apostolatu świeckich cytuję nazwy dwudziestu ruchów , które brały udział w pierwszym międzynarodowym kongresie ruchów odnowy kościelnej (Rzym, 23-27 września 1981):
4. Odnowa w Duchu Świętym, zwana również odnową charyzmatyczną jest przykładem bardzo szeroko rozpowszechnionego ruchu. Nie jest ona organizacją, nie prowadzi ewidencji swych członków, nie ma sztywnych struktur. Spotkania grup modlitewnych odbywają się jednak na ogół regularnie - przeważnie raz na tydzień. Charakterystyczną cechą ruchu odnowy jest modlitwa uwielbienia i radosnego dziękczynienia. Wspólnota wiary wzrasta i żywi się słowem Bożym. Na Spotkaniu modlitewnym zawsze czyta się i rozważa Pismo Święte. Uczestnicy spotkania w świetle słowa życia dzieli się swoimi osobistymi refleksjami i doświadczeniami. Spotkanie przygotowuje zwykle grupa animatorów blisko współpracującym z kierownikiem duchowym grupy, którym powinien być ksiądz. Odpowiedzią ruchu charyzmatycznego na potrzebę ewangelizacji są spotkania zwane Seminarium Odnowy w Duchu Świętym, organizowane w dużych grupach, które oprócz tego gromadzą się w małych grupach (do 10 osób). Seminarium trwa 7-10 tygodni. Jego treścią jest głoszenie kerygmatu, rozważanie słowa Bożego, katecheza i wezwanie do przeżywania Seminarium na codziennej modlitwie indywidualnej. Spotkania modlitewne, rozważanie słowa Bożego, atmosfera małych grup mają pomóc katolikowi do pogłębienia życia religijnego. Wykorzystywane są różne dary Ducha Świętego z uzdrawianiem, prorokowanie, i językami włącznie, największym darem jak wiemy pozostaje oczywiście miłość. Jeżeli spotkania modlitewne prowadzone są właściwie i gdy zachowana jest czystość nauczania wówczas ważnymi owocami Odnowy są: pobożność eucharystyczna, głębokie wejście w studium Pisma Świętego, oraz zaangażowanie na rzecz potrzebujących, chorych i innych spraw Kościoła lokalnego i powszechnego. Początki Odnowy w Duchu Świętym sięgają czasów zaraz po Soborze Watykańskim Drugim, jednak do jej powstania przyczyniło się pentekostalne przebudzenie Kościołów i wspólnot w północnej Ameryce (jednym z pionierów tego przebudzenia był Denis Benett). Protestanckie częściowo korzenie, z których czerpie ruch charyzmatyczny mają niekiedy niebezpieczny wpływ na formację we wspólnotach Odnowy w Duchu Świętym. Jednym z podstawowych błędów na jakie w tym zakresie narażona jest Odnowa stanowi “zacieranie różnic między kapłaństwem służebnym, związanym ze święceniami i kapłaństwem powszechnym, które posiada swój fundament w Chrzcie Świętym”2. Wynikiem tego błędu jest czasem izolowanie kapłana od wspólnoty, nauczanie przesiąknięte doktrynami protestanckimi, w ostateczności formalna schizma.3 Członkowie Kościoła wraz ze swoimi duszpasterzami mają obowiązek badać wspólnoty charyzmatyczne, aby wydały one właściwy owoc. To co grozi charyzmatykom, to elitaryzm, fundamentalizm biblijny, przeciwstawiające się równocześnie autentycznym zasadom Pisma Świętego i nauce Kościoła. Duszpasterze muszą w myśl słów św. Pawła: “Ducha nie gaście, proroctwa nie lekceważcie. Wszystko badajcie, a co szlachetne - zachowujcie” /1Tes 5,19-21/ Droga Neokatechumenalna, podobnie jak Odnowa w Duchu Świętym dąży do ożywienia życia chrześcijańskiego i tak jak ruch charyzmatyczny rozprzestrzeniła się w wielu miastach i miejscowościach w Polsce i na całym świecie. Formacja, jaka dokonuje się na drodze neokatechumenalnej jest bardziej niż u charyzmatyków szczegółowo określona i opracowana w kilkunastoletnim programie. Dokonuje się ta formacja w ramach celebracji liturgii słowa i podczas zgromadzenia eucharystycznego / najczęściej sprawowanego nie w pomieszczeniu kościoła, lecz w różnych salach/, w czasie spotkań domowych w kilka osób oraz podczas jedno- lub kilkudniowych konwiwencji wyjazdowych. Neokatechumenat obficie czerpie z Pisma Świętego. Słowo Boże jest często czytane, wyjaśniane, komentowane spontanicznie w kontekście życia, rozważane w małych grupach i dużych wspólnotach. Wspólnoty neokatechumenalne posługują się bogatą symboliką, szczególnie w liturgii. Symbole są w katechezach przedstawiane i opisywane. Droga neokatechumenalna trwa długo (około 12-15 lat) i jest podzielona na etapy. Po drodze dokonuje się rytów, obrzędów, wtajemniczeń, skrutiniów itp. Z jednej strony widać pozytywne owoce drogi: rodziny pojednane, otwarte na życie i pragnące nieść Ewangelię na cały świat. Liczne powołania kapłańskie i zakonne, wielki zapał misyjny4 . Mimo tak pozytywnej wypowiedzi samego papieża nie sposób nie dostrzec różnych czyhających niebezpieczeństw:
Bardzo wiele zależy od prezbiterów prowadzących wspólnoty, od czasu i uwagi, jaką poświęcają wspólnotom. 6. Zakończenie Mimo, że wymieniono tu wiele poważnych zarzutów pod adresem zarówno Odnowy w Duchu Świętym, jak i Drogi neokatechumenalnej ogólny wydźwięk powinien być pozytywny, optymistyczny i pełen nadziei. Poważne potraktowanie swoich obowiązków przez duszpasterzy jest szansą na to, że Ruchy w Kościele po Soborze Watykańskim II spełnią wielkie zadanie nowej ewangelizacji wewnątrz tych wspólnot i na zewnątrz. Kielce, 1995. PRZYPISY
|
 strona główna |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||