I. Uwagi nt. historii Eucharystii opisanej przez Kiko.

1. Ojcowie Kościoła - jak pisze I.Bieda SJ w "Słowniku Pisarzy Wczesnochrześcijańskich" s. 480 n - nie pisali zbyt dużo o Eucharystii, gdyż nikt Jej specjalnie nie atakował. Pierwszy taki atak przypuścił w XI w. Berengariusz z Tours, stąd większe zainteresowanie pisarzy tym Sakramentem w średniowieczu.

2. Z tego jednak, co Ojcowie napisali wynika, że
a) Didache (60-90r.) jasno stwierdza, że Eucharystia stanowi ofiarę (14).
b) Ignacy Antiocheński (+ ok.107) charakter ofiary podkreśla w I liście do Filadelfian (4 PG 5, 700).
c) Cytowany przez Kiko, Justyn Męczennik (+165) niedwuznacznie naucza o Euchartystii jako ofierze w "Dialogu z Tryfonem" (41,70,116-117, PG 6, 564, 641, 745-749). Ustanowił ją - pisze Justyn - Zbawiciel jako pamiątkę swej męki. Eucharystię prównuje Justyn z Wcieleniem. W tym miejscu widać wyraźnie, że Kiko zniekształca myśl Justyna, powołując się wyłącznie na jego opis liturgii, zawarty w "Apologii" (PG 6, 428-429). Justyn ponadto uważa, że w ST figurą ofiary Eucharystycznej była ofiara z mąki składana za wyzdrowienie z trądu. To też umyka uwadze Kiko i służy - jak się zdaje - do apologii tzw. judaizantes ("żydujących"), którzy rzekomo świetnie rozumieli Eucharystię, gdyż byli Żydami. Zniekształcenia tego Sakramentu pochodzą - wg Kiko - od chrystianizowanych pogan. Warto w tym kontekście zauważyć, że Justyn był też poganinem. Myślę, że Kiko włącza się w pierwszą historyczną kontrowersję w Kościele, który została definitywnie przezwyciężona przes samych Apostołów, a polegała na ustaleniu właściwej relacji pomiędzy chrześciaństwem i religią żydowską. Kiko wyraźnie stoi po stronie judaizantes, czyli po przeciwnej niż Apostołowie z Piotem (zgromadzeni na tzw. Soborze Jerozolimskim).
d) Ofiarny charakter Mszy św. akcentują dalej Ireneusz (+202), Klemens Aleksandryjski (+215), a Cyprian (+258) pisze pierwszy traktat o Ofierze Eucharystycznej (List do Cecyliusza 63 PL 4, 376 n.). Podkreśla w nim, że ofiara Mszy św. odpowiada Męce Pańskiej (9). Używa on również inkryminowanego przez Kiko słowa "sacrificium". Cyprian został zabity na wiele lat przed reskryptem tolerancyjnym Konstyntyna, od którego zdaniem Kiko rozpoczęło się zniekształcanie Eucharystii.

II. Uwagi nt. opinii ks.Zofillego o "Katechezach" ks. Kiko.

1. Wydaje się, że ks. Zofilli wystarczająco uzasadnił heterodoksyjny charakter Katechez Kiko. Wiara katolicka bowiem wymaga niezachwianego przyjęcia "tak w ogólności, jak i w każdym szczególe" tego wszystkiego, co orzekł i oświadczył nieomylny Urząd Nauczycielski Kościoła - czytamy w przysiędze antymodernistycznej.
A wiec nie wystarczy użyć słowa samego słowa ?ofiara?, dla uwiarygodnienia swych wywodów i w kilku zdaniach, nie wystarczy powołanie się na taki, czy inny Sobór (Kiko wspomina o Trydencie, który w innych partiach katechez jest nieprzychylnie przez niego komentowany) bowiem chodzi w prawdziwej wierze (a wiec i w katechezach, które maja obowiazek przekazywac pelnie depozytu wiary) o to pod danym słowem ?Ofiara? wyrażała się ta sama treść, dokładnie to samo rozumienie i ta sama wiara jaka obecna jest w Kościele katolickim.
Chybiony jest więc zarzut, czyniony Zoffilemu, że nie cytuje tych miejsc w Katechezie, w których Kiko głosi ortodoksyjną naukę katolicką; chcąc być bowiem ortodoksyjnym katolickiem trzeba ją głosić zawsze i wszędzie. Pamięctać ponadto warto przestrogę Vaticanum I: "Ponieważ zaś nie wystarczy unikać heretyckiej przewrotności, jeśli także nie będą starannie unikać [chrześcijanie] tych błędów, które się do nie mniej lub bardziej zbliżają". (Konstytucja dogmatyczna w wierze katolickiej).

2. Naukę katolicką o rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystii i o ofiarnym charakterze Mszy św. definiuje Sobór Trydencki w "Kanonach o najświętszej ofierze Mszy św": Kan 1. orzeka, iż "jeśli ktoś twierdzi, że we Mszy św. nie składa się Bogu prawdziwej i właściwej ofiary (...) - niech będzie wyłączony ze społeczności wiernych". Podobną wymowę na kan. 897 Kodeksu Prawa Kanonicznego. Według tego kanonu Eucharystia stanowi "pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Pana, w której uwiecznia się (in secula perpetuatur) Ofiara Krzyża (Sacrificium crucis)".

3. Uczestników dyskusji internetowej gorąco zachęcam do lektury św. Tomasza z Akwinu "Traktatu o Eucharystii" zawartego w "Summa Theologiae" (III, 73-83), stanowiącego t.28 polskiego przekładu. Po piersze Czytelnik może się w tym tekście zorientować jak gołosłowne i jednostronne są opinię Kiko nt. średniowiecznej sakramentologii, po drugie - jako bogata i wielowątkowa jest katolicka teologia Eucharystii, wyłożona i swoiście podsumowana w dziele Akwinaty. Jako przykład Tomaszowego ujęcia, przeciwnego do jednostronności Kiko może posłużyć art. 4 z kwestii 73, w którym Tomasz przyjmuje różne tradycyjne nazwy Eucharystii i uzasadnia ich używanie różnymi aspektami tego Sakramentu. I tak:
a) Ofiara (Sacrificium) oznacza pamiątkę Męki Pańskiej;
b) Komunia akcentuje łączność z Chrystusem i jedność Kościoła;
c) Viatyk oznacza "przedsmak przyszłej rozkoszy napawania się Bogiem" i pochodzi od "via"- droga. Ten aspekt też oznacza słowo "Eucharystia" - "cenna łaska", gdyż otwiera nam ona bramy Raju;
d) Grecka nazwa "metalepsis" oznacza przyswojenie przez nas w tyn Sakramencie Bóstwa Syna Bożego.
e) Słowo "hostia" akcentuje rzeczywistą obecność Chrystusa w Eucharystii.